Pengenalan

Antituberculosis adalah kelas ubat-ubatan yang digunakan untuk merawat penyakit batuk kering atau tuberculosis (TB). TB adalah disebabkan oleh bakteria Mycobacterium tuberculosis yang selalunya menjangkiti paru-paru tetapi ia juga boleh menjangkiti bahagian badan yang lain seperti usus, tulang dan otak.

TB boleh merebak melalui udara, di mana bakteria itu tersebar ke udara apabila seseorang yang menghidap penyakit TB batuk, ketawa, menyanyi, atau bersin. Jika orang lain yang sihat menyedut udara ini, dia boleh mendapat jangkitan TB.

Gambarajah 1: Cara TB merebak (Sumber: CDC)

Kaedah rawatan

Apa yang anda perlu lakukan jika ingin sembuh?

• • Anda harus mengambil ubat dengan serta-merta kerana jika anda melengahkan rawatan, ia boleh menyukarkan lagi rawatan TB dan bakteria boleh merebak kepada orang lain.

• Tempoh rawatan TB paru-paru adalah enam bulan. Tempoh rawatan TB tulang atau sendi adalah enam hinggan Sembilan bulan manakala TB otak memerlukan rawatan sehingga satu tahun.
• Setelah rawatan anda dimulakan, doctor akan memastikan ubat antituberculosis yang anda makan berkesan. Oleh itu, anda perlu berjumpa dengan doktor mengikut temujanji yang ditetapkan dan melakukan ujian seperti yang dikehendaki.

Jenis ubat-ubatan antituberculosis

• Biasanya, anda perlu mengambil empat jenis ubat antituberculosis. Ini kerana kombinasi ubat antituberculosis adalah lebih berkesan untuk membunuh bakteria TB dan mencegah kemunculan kerintangan. Ubat antituberculosisyang biasa digunakan adalah:

  

• Dos ubat ditentukan mengikut berat badan anda.

Keperluan kepatuhan kepada ubat

1. Adakah anda perlu mengambil ubat antituberculosis setiap hari untuk jangka masa panjang?

   Ya

   Rawatan TB untuk benar-benar membunuh semua bakteria TB akan memakan masa. Walaupun anda berasa lebih baik selepas beberapa minggu menjalani rawatan, anda tidak boleh berhenti mengambil ubat. Kepatuhan kepada ubat antitiberculosis anda adalah amat penting untuk memastikan anda sihat sepenuhnya dan mencegah kemunculan kerintangan.

2. Bagaimana anda boleh memastikan kepatuhan kepada ubat ?

   Anda akan diberikan sebuah buku rawatan TB. Ia akan digunakan untuk memantau kepatuhan kepada ubat antituberculosis.

   Rawatan di bawah pemerhatian langsung atau DOT merupakan cara terbaik untuk memastikan kepatuhan kepada ubat, di mana anda perlu mengambil ubat di bawah pengawasan seorang pegawai kesihatan atau ahli keluarga.

3. Apakah cara-cara untuk memastikan anda patuh kepada ubat jika anda bukan di bawah pengawasan DOT?

   

Kesan sampingan

• Air kencing, air liur, air mata dan peluh akan bertukar kepada warna jingga selepas anda mula mengambil ubat antituberculosis, Ini adalah disebabkan oleh ubat rifampicin. Anda tidak perlu bimbang kerana ianya tidak berbahaya. Berhati-hati kerana pakaian dan kanta lekap boleh mendapat kesan warna jingga.
• Selain itu, kebanyakan orang tidak mengalami apa – apa kesan sampingan yang teruk sepanjang rawatan TB.
• Walau bagaimanapun, jika anda mengalami mana-mana gejala berikut, sila maklumkan kepada doktor anda dengan segera:

  

• Terdapat interaksi ubat yang perlu diberi perhatian:
  • Rifampicin akan mengurangkan keberkesanan pil dan implan perancang kehamilan. Wanita yang mengambil ubat antituberculosis perlu mengambil langkah pencegahan kehamilan yang lain seperti menggunakan kondom.
  • Jika anda mengambil methadone dan rifampicin, anda mungkin akan merasa gian. Usah risau kerana doktor anda akan mengubah dos methadone mengikut keperluan.

Rujukan

1. Ministry of Health Malaysia (2012). Clinical Practice Guidelines for the Management of Tuberculosis, 3rd edition.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Tuberculosis. http://www.cdc.gov/tb/